A mund të ndalohet Vladimir Putinit duke e ftuar Rusinë që të bëhet pjesë e NATO-s?

Nga Andrew Buncombe, The Indipendent/ Në dhjetor të vitit 1991 kur në krye të Rusisë ishte Boris Yeltsin ai iu drejtua me një letër NATO-s që tingëllonte si një perspektivë për anëtarësim. “Ne i konsiderojmë këto marrëdhënie si shumë serioze dhe dëshirojmë ta zhvillojmë këtë dialog në çdo drejtim, si në planin politik ashtu edhe në atë ushtarak. Sot ne po ngremë çështjen e anëtarësimit të Rusisë në NATO, por duke e konsideruar atë si një synim politik afatgjatë”, shkruante Yeltsini në atë kohë.

Disa vite më vonë, kur Rusia nënshkroi një traktat të njohur si Partneriteti për Paqe, presidenti i SHBA Bill Clinton sugjeroi se kishte një “rrugë që do të çonte në anëtarësimin në NATO të Rusië”. 

Një farë Vladimir Putin u pyet nga transmetuesi David Frost gjatë një interviste në BBC në vitin 2000 nëse Rusia mund t’i bashkohej NATO-s. “Nuk e kuptoj pse jo. Nuk do ta përjashtoja një mundësi të tillë – por e përsëris – por atëherë kur pikëpamjet e Rusisë të merren parasysh si ato të një partneri të barabartë”, tha ai.

Kreu i atëhershëm i NATO-s, ish-ministri britanik i mbrojtjes, George Robertson, mendonte se Putini ishte i vërtetë në atë që deklaronte.

“Ata donin të ishin pjesë e atij perëndimi të sigurt dhe të prosperuar të qëndrueshëm nga i cili Rusia ishte jashtë kohës,” tha ai më vonë.

Të gjithë e dimë se kjo nuk ndodhi. Ne e dimë se Rusia nënshkroi marrëveshjen në Këshillin Rusi-Nato në vitin 2002, i krijuar si një mjet për të përmirësuar dialogun, por i cili u pezullua në vitin 2014 pasi Rusia pushtoi Krimenë.

Në të vërtetë, marrëdhëniet e Rusisë me Perëndimin ishin përkeqësuar shumë më parë, siç dëshmohet nga fjalimi i Putinit në 2007 në Mynih, kur ai sulmoi atë që ai e quajti dominimin e SHBA-së në çështjet ndërkombëtare dhe e akuzoi atë për provokimin e një gare të re të armëve bërthamore duke zhvilluar mbrojtje kundër raketave balistike, duke minuar institucionet ndërkombëtare dhe duke e bërë Lindjen e Mesme më të paqëndrueshme.

“Procesi i zgjerimit të NATO-s nuk ka të bëjë me modernizimin e aleancës”, tha Putin. “Ne kemi të drejtë të pyesim: “Kundër kujt drejtohet ky zgjerim?”

Siç duket bota tani, mund të duket si çmenduri të sugjerosh që Rusia të ftohet të bashkohet me NATO-n. Udhëheqësi rus ka urdhëruar trupat e tij të pushtojnë Ukrainën në atë që duket qartë se është një shkelje e plotë e ligjeve ndërkombëtare. Qindra njerëz janë vrarë, e ardhmja e një kombi është në pikëpyetje. Qytetet janë bombarduar, më shumë se një milion njerëz kanë ikur nga vendi për të gjetur një vend të sigurt  dhe gjatë gjithë kohës Putini nuk është shfaqur kurrë më arrogant me veprimet e tij vdekjeprurëse. “Dua të them se operacioni special ushtarak po ecën në mënyrë rigoroze dhe në përputhje me planin” tha ai në një fjalim televiziv të enjten.

“Të gjitha detyrat që janë vendosur po zgjidhen me sukses”. Ai shtoi: “Tani në territorin ukrainas, ushtarët dhe oficerët tanë po luftojnë për Rusinë, për një jetë paqësore për qytetarët e Donbasit, për denazifikimin dhe demilitarizimin e Ukrainës, në mënyrë që të mos kërcënohemi nga një e drejtë anti-ruse. në kufijtë tanë që Perëndimi ka krijuar prej vitesh”. Daniel Fried, një diplomat amerikan, i cili shërbeu si ndihmës sekretar i shtetit për çështjet evropiane dhe euroaziatike nga 2005 deri në 2009 dhe ambasador i Shteteve të Bashkuara në Poloni nga viti 1997 deri në 2000, konfirmoi se SHBA kishte kontaktuar dikur me Rusinë për anëtarësimin e mundshëm.

Megjithatë, ai tha se oferta e anëtarësimit në NATO për Putinin tani mund të perceptohej një agresion dhe se do të dërgonte një sinjal krejtësisht të gabuar. Ai tha se kancelari gjerman Olaf Scholz kishte i tha Putinit në fillim të këtij viti se ai nuk e mbështeste anëtarësimin e Ukrainës në NATO. Ai tha se Rusia mund të nënshkruante një lloj marrëveshjeje me shkrim me Gjermaninë po të ishte ky objektivi i saj.

“Nëse rusët do të ishin vërtet të interesuar, ata mund të kishin marrë diçka të tillë” tha ai. NATO duhet të ketë marrëveshjen e plotë të 30 anëtarëve të saj për t’i bërë një ftesë një anëtari të ri; Nga anëtarët aktualë, parashikoi ai, ndoshta vetëm Hungaria do të ishte dakord. Pastaj ka kërkesa të tjera, si p.sh. vendi që përmbush disa standarde demokratike. Së fundi, Putini thjesht mund të tallej me sugjerimin. Evropa do të ketë nevojë për një kornizë të re sigurie brenda së cilës të operojë. Gjëja tjetër, është se Rusia dhe Perëndimi do të kenë secila më shumë se 5500 armë bërthamore dhe asnjë mekanizëm kuptimplotë për t’i rregulluar apo mbikëqyrur ato. Një ftesë për të përfshirë Rusinë në të ardhmen e Evropës do të dërgonte gjithashtu një sinjal të fortë se Perëndimi nuk dëshiron të demonizojë të gjithë rusët dhe se dyert nuk po mbyllen për protestuesit e rinj që demonstrojnë me guxim për paqen në qytete si Moska.

Go to TOP