Gjashtëmbëdhjetë vjet më parë, Alexander Litvinenko paralajmëroi se Vladimir Putini ishte i aftë të fillonte një luftë në Evropë që do të merrte miliona jetë.

Një javë më vonë, ish-oficeri i inteligjencës vdiq, i helmuar nga agjentët rusë me izotopin shumë radioaktiv polonium 210.

Dhe tani, e veja e tij, Marina, përgatitet të vizitojë varrin e burrit të saj në veri të Londrës, pasi paralajmërimet e tij për oreksin e presidentit rus për shkatërrim në masë duken gjithnjë e më profetike.

Litvinenko thotë se Perëndimi ndihmoi në lindjen e ‘përbindëshit’, pushtimi i plotë i të cilit në Ukrainë është një ‘luftë kundër qytetërimit’ që ka lënë mijëra të tjerë të mbajnë zi për të dashurit e vrarë përfundimisht nga shteti rus.

Kritikja e Kremlinit i tha Metro.co.uk se burri i saj, të cilin ajo e njihte si Sasha, ishte përpjekur të shpëtonte botën, por paralajmërimet e tij nuk u morën parasysh nga fuqitë perëndimore, përcjell Telegrafi.

Alexander Litvinenko në njësinë e kujdesit intensiv në Spitalin e Kolegjit Universitar në vitin 2006 pasi u helmua.

“Nuk fajësoj askënd që nuk e dëgjoi Sashën në atë kohë, sepse ishte një situatë tjetër, por për mua kjo më bën edhe më krenare për të”, thotë ajo.

“Ai po përpiqej të shpëtonte jo vetëm vendin e tij, Rusinë, jo vetëm familjen e tij, ne, por edhe botën”.

Në një artikull që shkroi në vitin 2006, vetëm pak ditë para se të helmohej fatalisht, Sasha shkroi, “nëse nuk e ndaloni këtë përbindësh, ai do të fillojë një luftë dhe miliona njerëz do të vdesin”. 

“Tani, më në fund, kjo po ndodh”.

Marina Litvinenko mbërrin me djalin e saj Anatoly në Gjykatat Mbretërore të Drejtësisë në Londër për të dëgjuar gjetjet e hetimit për vdekjen e Aleksander Litvinenko.

Zonja Litvinenko javën e kaluar mori pjesë në një ceremoni rreth Boris Nemtsov, në veri të Londrës.

Politikani, një kritik i ashpër i Putinit, u qëllua për vdekje jashtë Kremlinit në shkurt të vitit 2015 pak para se të drejtonte një protestë kundër inkursionit rus në Ukrainën lindore.

Litvinenko, e cila jeton në Londrën perëndimore, e sheh atentatin si pjesë të historisë që përfshin gjithashtu vrasjen e burrit të saj dhe ka potencialin të përfshijë botën më të gjerë.

“E gjitha kjo është pjesë e një historie”, thotë ajo. “Vdekja e burrit tim, vdekja e një politikani të pavarur në Rusi. Duhet të marrë fund tani, për të mos lejuar Putinin të shkruajë një kapitull tjetër; një luftë në Evropë, një luftë botërore”. 

Alexander Litvinenko është shfaqur me librin e tij të titulluar “Shpërthimi i Rusisë: Terror nga brenda” në shtëpinë e tij në Londër

Megjithatë, zonja Litvinenko nuk mendon se Rusia do të shtypë butonin bërthamor, pavarësisht nga paralajmërimet e vazhdueshme – të cilat përfshijnë edhe presidentin rus duke thënë se “ky nuk është një bllof” në një fjalim.

“Urdhri për të përdorur një bombë bërthamore nuk i takon vetëm një personi”, thotë ajo.

“Unë besoj se jo të gjithë janë aq të çmendur sa Putini, ata mund të mos jenë në gjendje ta thonë atë hapur, por ata definitivisht nuk duan të vdesin për Putinin”.

Ndryshe, Litvinenko, i cili kishte ekspozuar korrupsionin në Rusi, vdiq në një spital në Londër më 23 nëntor të vitit 2006. 

Marina Litvinenko tha se historia e burrit të saj është e ndërthurur me atë të politikanit rus Boris Nemtsov

U zbulua se ish-oficeri i Shërbimit Federal të Sigurisë (FSB) kishte pirë çaj që përmbante substancën radioaktive.

Marina dhe djali i tyre, Anatoly, dhe babai i z. Litvinenko, Walter, ishin pranë shtratit të tij në Spitalin e Kolegjit Universitar kur ai vdiq.

Ndërkohë një hetim publik në vitin 2016 arriti në përfundimin se “sulmi” u krye tre javë më parë në hotelin Millennium në qytet nga Andrei Lugovoi dhe Dmitri Kovtun, ndoshta me miratimin e Putinit.

Në shtator të vitit 2021, Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut vendosi gjithashtu se kishte “një rast të fortë prima facie” se 43-vjeçari kishte vdekur në duart e ish-ushtarëve.