Trump, pasiguria globale dhe një botë në tranzicion

Shkruan: Shenoll MUHARrEMI

Tregjet funksionojnë në të ardhmen, në avans. Marketet e faturojnë gjendjen paraprakisht. Kështu Bitcoin filloj dhe mori një hov kogja herët gjatë natës. Rritje e pazakontë që sugjeronte një ndryshim. Bitcoin (se Wall Street ishte mbyllur jashtë orarit të punës) e thyej kulmin e vlerës më të lartë historikisht gjatë natës. Tregjet po trumbetonin herët që Trump po vije. Tash po konfirmohet epërsia kredibile dhe gjasat sipas NTY janë mbi 93% për të fituar Donald.

Qendrat e Evropës janë hall dhe njëfarë paniku dhe frikë të paparashikueshmërisë se çfarë mund të ndodhë në të ardhmen. Po supozoj që fillimisht Evropa duhet të pavarësohet më tutje dhe të zhvilloj politikat e sigurisë dhe mbrojtjes. Por edhe në aspektin e konkurrencshmërisë së saj ekonomike, të modifikoj stilin e saj shumë rregullativ që po pengojë inovacionin dhe po e vendosë Evropën jashtë garës mes SHBA dhe Kinës.

Nga aspekti psikologjik, zakonisht mendjet e njerëzve gjatë kohërave të pasigurisë e ekzagjerojnë kërcënimin dhe frikën. E ardhmja e pasigurt krijon ankth në koka të njerëzve, të shoqërive dhe të shteteve. Por kjo frikë është zakonisht është e stërmadhuar. Në realitet, nuk ndodhin shumica absolute që mendjet e njerëzve stimulojnë apo vizualizojnë gjatë momenteve të frikës, sikurse kjo.

Normal që do të ketë momente dramatike dhe bota do të lëvizje nga një stil konvencional, në multifunksional me elemente të paparashikueshmërisë. Por ky gjithashtu është një moment ku qeveritë, partitë politike dhe, shteti si e njohim po fillon të perëndojë.

Një moment dhe epokë ku akterët jo shtetëror (si Elon Musk) e kanë ndikimin e jashtëzakonshëm. Ky, teknologjia dhe AI na ndihmon për të mirë dhe jo të mirë me arrit qëllimet që dëshirojnë njerëzit me ndikim.

Demokracia si sistemi më i mirë që e kemi krijuar ndoshta po kërkon rimendim. Ndoshta edhe votimi si e njohim, duhet të ketë kritere dhe metodologji shtesë. Ndoshta në të ardhmen, një person nuk do të ketë një votë, sikurse tani. Vlera e votës ka peshën e njëjtë, por kapaciteti i njerëzve dhe inteligjenca e tyre nuk është.

Ndoshta në të ardhmen duhet të futemi në teste të arritshmërisë dhe të pjekurisë ku përcaktohet pesha dhe vlera jonë e votës. Kjo duket kontradiktore, por nëse sistemi që e njohim nuk reformohet, atëherë përmes teknologjisë akterët joshtetërorë do rrisin ndikimin. Kësaj radhe ishte Elon Musk, por herëve tjera gjatë historisë mundet me qenë dikush me qëllim malinjë.

Sot po konfirmohet që bota ka nevojë të ndryshojë dhe lëvizë, vitet dhe dekadat e ardhshme me apo pa dëshirojnë tonë, do të duhet të rimodelojmë sistemin e organizimit të shoqërisë dhe qeverisjes për të gjetur diçka të re që është relavante me termat e zhvillimit të njerëzimit dhe teknologjisë bashkëkohore. Kjo nuk dmth që është diçka negative. Ndryshim, transformim, modifikim, inovacion… mase këto janë keywords në afatgjate.

Fitorja e Trump është një indikator që ne kemi qëndruar gjatë në një sistem dhe se gjërat kanë lëvizur. Bota është vazhdimisht në transformim dhe lëvizje dhe ky duket të jetë njëra nga ato momentet dhe indikatorët e tranzicionit.

Go to TOP