Fluturimi në hapësirë nuk është i sigurt dhe kërkimi për të eksploruar jashtë orbitës sonë, vjen me rreziqe të mëdha, për astronautët që drejtojnë anijet kozmike.

Por a i kushton vërtet jetën njerëzve fluturimi në hapësirë?

Po, 21 njerëz kanë vdekur në hapësirë, tha për Live Science Nigel Packham, drejtor i asociuar i NASA-s për sigurinë dhe sigurimin e misionit.

Pesë misione fluturimi në hapësirë, tre nga NASA dhe dy nga Bashkimi Sovjetik, kanë përfunduar me fatalitet.

“Aksidentet janë zakonisht një kombinim i rrethanave të pazakonta, gabimeve të pajisjeve, gabimeve njerëzore, politikës dhe menaxhimit”, tha Jim Hermanson, një profesor i aeronautikës në Universitetin e Uashingtonit në Seattle.

Dy fatkeqësitë më vdekjeprurëse përfshijnë misionet e anijeve kozmike të NASA-s. Në janar 1986, anije kozmike Challenger shpërtheu 73 sekonda në nisje, duke vrarë ekuipazhin e saj prej shtatë personash, duke përfshirë Christa McAuliffe, një mësuese në New Hampshire në bord, si pjesë e Projektit Mësues në Hapësirë të NASA-s. Aksidenti ishte rezultat i temperaturave jashtëzakonisht të ftohta në Kepin Canaveral, gjë që bëri që disa nga vulosësit e raketës të humbnin fleksibilitetin.

“Gazi i nxehtë doli dhe u dogj në rezervuarin e karburantit dhe shkaktoi një shpërthim masiv”, tha Hermanson për Live Science. Menaxhimi ishte gjithashtu pjesërisht fajtor, pasi udhëheqja vazhdoi me nisjen kundër paralajmërimeve të disa inxhinierëve të NASA-s, shtoi ai.

Një tjetër aksident vdekjeprurës i fluturimit në hapësirë ndodhi në shkurt 2003, kur anijes kozmike Columbia, shpërtheu duke vrarë shtatë anëtarët e ekuipazhit. Columbia pësoi dëmtime gjatë nisjes, ku një nga krahët e dëmtuar nuk mund të përballonte temperaturat e larta që përjetoi pas rihyrjes, gjë që bëri që anija të shpërbëhej, tha Packhami cili ndihmoi në hetimin e shkakut të katastrofës.

Apollo 1, megjithëse nuk u largua kurrë nga toka, futet gjithashtu në listën e aksidenteve vdekjeprurëse të fluturimeve njerëzore në hapësirë. “Unë personalisht nuk bëj dallim nëse ka ndodhur apo jo në terren”, tha Packham. Në fund të fundit, tre astronautët në bord po niseshin për në hapësirë. Por një test para nisjes shkaktoi një zjarr brenda anijes, duke vrarë tre anëtarët e ekuipazhit brenda.

Katër kozmonautë gjithashtu kanë humbur jetën në fluturimin në hapësirë. Në vitin 1967, Soyuz 1 i Bashkimit Sovjetik u përplas në tokë pas një dështimi me parashutë, duke vrarë astronautin në bord. Politika ishte pjesërisht fajtore, pasi ky ishte fillimi i garës hapësinore dhe nisja ishte planifikuar të përkonte me një ngjarje politike edhe pse njerëzit e përfshirë në vendim e dinin se nuk ishte gati, tha Packham. Ekipi i kontrollit të misionit e kuptoi se do të kishte probleme me parashutën sapo anija kozmike të hynte në orbitë, shtoi ai.

Tre kozmonautë vdiqën gjithashtu në një aksident në vitin 1971. Ky incident është i vetmi që ka ndodhur në të vërtetë jashtë atmosferës së Tokës, tha Hermanson. “Në përgjithësi, ngjitja dhe zbritja, janë pjesët më të rrezikshme,” tha ai. Kozmonautët sapo kishin kaluar më shumë se tre javë në stacionin e parë hapësinor të krijuar nga Bashkimi Sovjetik. Por ndërsa ata u nisën për në Tokë, anija e tyre kozmike ra në presion, sipas NASA-s. Ata nuk kishin veshur skafandra.

Këto pesë misione ishin fatale, por nuk ishin të vetmet me potencialin për të vrarë ose dëmtuar njerëzit në bord, tha Packham.

Sot, rreth 650 njerëz kanë fluturuar në hapësirë dhe ky numër është vendosur të përshpejtohet për shkak të numrit në rritje të fluturimeve komerciale në hapësirë, tha Packham.

“Kjo nuk do të jetë kurrë pa rrezik,” tha ai. Por të kuptuarit e rreziqeve të përfshira është thelbësore. Kjo është ajo për të cilën po punon ekipi i Packham: mbledhja e të dhënave dhe gjetja e mënyrave më të mira për të llogaritur rrezikun e saktë me të cilin përballen astronautët.

“Ne duhet t’u tregojmë atyre mundësinë që të kthehen në shtëpi,” tha ai.